Zdałem sobie sprawę, że domowy budżet potrafi wymknąć się spod kontroli naprawdę szybko – wystarczy kilka nieprzemyślanych wydatków, a nasz portfel zaczyna świecić pustkami. Kiedyś uważałem, że skoro pracuję nad różnymi projektami i mam dość napięty grafik, nie mam czasu na żmudne rozpisywanie kosztów. W pewnym momencie spostrzegłem jednak, że to właśnie te wszystkie drobne transakcje – lunch w mieście, kolejne prenumeraty cyfrowe czy impulsowe zakupy w sieci – powodują, że w moich finansach pojawia się bałagan.
Zacząłem więc szukać sposobu, by ogarnąć temat, ale też nie czuć się przy tym jak księgowy z kalkulatorem w ręku przez cały dzień. Chciałem czegoś wygodnego, co nie będzie zbyt skomplikowane. Oto dwa narzędzia online, które szczególnie mi się spodobały. Dzięki nim nauczyłem się, że śledzenie wydatków nie musi być koszmarem – a wręcz może wejść w nawyk, jak sprawdzanie skrzynki mailowej.
1. You Need A Budget (YNAB)
Pierwsze narzędzie, na jakie trafiłem, to You Need A Budget (YNAB). Na początku odstraszyła mnie sama nazwa, bo brzmiała trochę jakby ktoś chciał mi mówić, co mam robić ze swoimi pieniędzmi. Szybko jednak przekonałem się, że to raczej przyjacielskie wsparcie niż surowy nakaz.
- Dlaczego może Ci się spodobać?
Aplikacja jest dostępna zarówno w wersji przeglądarkowej, jak i mobilnej. Można ją zintegrować z kontami bankowymi (choć w Polsce czasem wymaga to dodatkowych kroków lub ręcznego wprowadzania danych). YNAB opiera się na czterech prostych zasadach, które mają prowadzić do większej kontroli nad wydatkami. Jedna z tych zasad brzmi: „Przypisz każdej złotówce jakieś zadanie”. Czyli, jeśli wpada ci pensja, to już z góry ustalasz, ile przeznaczysz na rachunki, ile na jedzenie, a ile na fundusz awaryjny. Brzmi banalnie, ale naprawdę pomaga zapanować nad impulsywnymi zakupami. - Moje wrażenia
Początkowo byłem sceptyczny, bo miałem w głowie nie najlepsze wspomnienia z próbami budżetowania w Excelu. Różnica polega jednak na tym, że YNAB bardziej przypomina system zarządzania gotówką niż arkusz kalkulacyjny. Dostałem czytelne podsumowanie, mogłem szybko sprawdzić, ile jeszcze mogę przeznaczyć na „przyjemności” w danym miesiącu, a ile powinienem odłożyć na większe wydatki w przyszłości. - Największe zalety
- Automatyczne lub półautomatyczne wprowadzanie transakcji.
- Proste, acz skuteczne zasady, które można łatwo zaadaptować do własnej sytuacji.
- Spora społeczność, która dzieli się poradami na forach i w grupach dyskusyjnych.
Oczywiście, żeby wszystko działało, trzeba systematycznie aktualizować dane o wydatkach. Jeśli podejdziesz do tego z uczciwością, nawet drobne codzienne zakupy będą widoczne, a ty zyskasz pełen obraz swojej sytuacji finansowej.
2. Kontomierz
Drugie narzędzie, o którym chcę wspomnieć, to coś bliższego naszym lokalnym realiom, czyli Kontomierz. Wielu znajomych polecało mi tę polską platformę, bo pozwala w jednym miejscu agregować dane z różnych banków i kart płatniczych, a przez to daje pełen wgląd w budżet domowy.
- Dlaczego może Ci się spodobać?
Główną zaletą jest to, że Kontomierz od razu „wie”, skąd pobrać dane o większości twoich transakcji, jeśli tylko udzielisz mu stosownych uprawnień. Dzięki temu ogranicza się ręczne wprowadzanie, co mi akurat bardzo odpowiada, bo jak wspominałem, nie przepadam za nadmiarem papierkowej roboty. - Moje wrażenia
Zaskoczyło mnie, jak szybko można wyciągnąć raport o tym, na co idą moje pieniądze. Przykładowo, jednego miesiąca odkryłem, że wydatki na jedzenie poza domem stanowiły aż 25% mojego budżetu (przyznam, że to był moment, w którym zdecydowałem się częściej gotować w domu). Kontomierz ma też opcję ustalania celów oszczędnościowych i monitorowania, jak się do nich zbliżasz. To działa motywująco, zwłaszcza gdy widzisz, że małymi krokami możesz zebrać całkiem przyzwoitą sumę na wakacje czy wymarzony sprzęt. - Największe zalety
- Automatyczne zaciąganie danych z większości banków w Polsce.
- Czytelne wykresy i statystyki podzielone na kategorie wydatków.
- Możliwość ustalania konkretnych celów finansowych.
Dzięki Kontomierzowi udało mi się uniknąć bałaganu, który pojawiał się, gdy miałem kilka kont bankowych i do tego jeszcze karty kredytowe. Teraz nie muszę co chwilę logować się w różne miejsca, żeby sprawdzić, ile właściwie zostało mi na koncie głównym i czy zbliżam się już do limitu na karcie.
Wnioski i osobiste przemyślenia
Zarówno YNAB, jak i Kontomierz to narzędzia, które działają w podobny sposób: pomagają zobaczyć, jak faktycznie wygląda struktura naszych wydatków i dochodów. Dzięki nim można wypracować nawyk sprawdzania finansów na bieżąco, a nie dopiero wtedy, gdy na koncie zostaje marny grosz. Nie mam już wątpliwości, że kluczem do lepszego zarządzania pieniędzmi jest regularność. Przy okazji zauważyłem, że zwiększyła się moja świadomość zakupowa. Teraz dwa razy się zastanowię, zanim kupię coś, co wcale nie jest mi potrzebne.
W moim przypadku ważne było też uświadomienie sobie, że nawet jeśli mam chwiejne dochody (bo nie zawsze pracuję w tych samych warunkach), to nadal mogę utrzymać względną stabilność finansową. Wszystko sprowadza się do kontrolowania przepływów pieniężnych i odpowiedniego planowania na przyszłość. Jeśli w danym miesiącu zarobię więcej, to wolę odłożyć nadwyżkę na jakiś konkretny cel, zamiast roztrwonić ją na przyjemności, których po chwili i tak nie będę pamiętał.
Można powiedzieć, że oba narzędzia w pewnym sensie działają jak codzienny raport. Nie muszę już każdorazowo siadać z papierem i długopisem, żeby podsumować swoje finanse – a jednocześnie nie muszę wydawać majątku na usługi doradcze. Wystarczy systematyczne wprowadzanie transakcji (albo automatyczne pobieranie danych), a cała reszta robi się sama. I o to chodzi: by było prosto i wygodnie, a jednocześnie skutecznie.
